Bu ders planı, lise seviyesinde Fonksiyonlar konusunun işlenmesi için hazırlanmıştır. Gagné’nin Öğretim Durumları Modeli temel alınarak yapılandırılan bu plan, öğrencilerin fonksiyon kavramını anlamasını ve görselleştirmesini destekleyen etkileşimli teknolojileri içerir. Plan, iki ders saatine yayılmış olup öğrencilerin GeoGebra veya Desmos gibi grafik çizim araçlarını rahatça öğrenebilmeleri için yeterli zamanı tanır. Ayrıca, Nearpod gibi etkileşimli sunum araçları ve ChatGPT veya Photomath gibi yapay zeka uygulamaları ile öğrencilere destekleyici bir öğrenme deneyimi sunar.
Bu planı kullanacak öğretmenlerin, teknolojik araçları hazırlamak ve ders sırasında öğrencilerle interaktif bir ortam sağlamak için bazı ön hazırlıklar yapması gerekir. “Ders Öncesi Öğretmen Hazırlığı” bölümü, öğretmenlere Nearpod sunumu hazırlama, yapay zeka uygulamaları ile çalışmayı planlama ve GeoGebra/Desmos gibi uygulamaların temel kullanımlarını öğrencilere tanıtmak için rehberlik eder. Bu hazırlıklar, öğretmenin ders sırasında teknolojiyi etkin ve verimli bir şekilde kullanmasına olanak tanır.
Bu plan, öğretmenlerin kendi sınıf ihtiyaçlarına göre uyarlayabileceği esnek bir yapı sunar. Ders planındaki adımları kendi öğretim stillerine ve öğrencilerinin öğrenme ihtiyaçlarına göre revize ederek kullanabilirler.
Ders Planı: Fonksiyonlar ve Uygulamaları (Lise 9. Sınıf)
Ders Süresi: 2 ders saati (40 dk+40 dk)
Dersin Amacı:
Öğrenciler, fonksiyonların tanımını yapar, fonksiyon çeşitlerini öğrenir ve temel grafik çizim becerilerini kazanırlar. Yapay zeka destekli uygulamalar ve GeoGebra veya Desmos gibi grafik çizim araçlarıyla fonksiyonların uygulamalarını deneyimlerler.
Kullanılacak Araçlar ve Gereçler:
- Etkileşimli beyaz tahta veya akıllı tahta
- Yapay zeka destekli grafik çizim aracı (GeoGebra veya Desmos)
- ChatGPT veya Photomath (Fonksiyon problemleri çözümü için)
- Öğrencilerin cihazlarına yüklenecek Nearpod veya Pear Deck
Ders Öncesi Öğretmen Hazırlığı (Tahmini Hazırlık Süresi: Yaklaşık 50-75 dk)
- Nearpod Sunumu Hazırlığı:
- Fonksiyon tanımı, grafik çizimi ve örnek soruları kapsayan bir Nearpod sunumu hazırlanır.
- Her aşamada öğrencilerin katılımını sağlayacak etkileşimli sorular ve çizim etkinlikleri eklenir.
- AI Uygulamalarının Kullanımı:
- Öğrencilerin fonksiyon grafiklerini keşfetmesi için GeoGebra veya Desmos uygulamalarında basit fonksiyon örnekleri hazırlanır.
- Öğretmen, öğrencilerin kullanabileceği ChatGPT veya Photomath gibi AI destekli araçları derste tanıtmak için plan yapar.
- Grafik Çizim Araçları İçin Hazırlık:
- Ders öncesi öğretmen, GeoGebra ve Desmos’un temel kullanımını açıklayacak bir mini kılavuz hazırlar.
- Öğretmen, bu uygulamaların öğrencilere nasıl indirileceğini veya nasıl erişileceğini gösterir ve önceden kısa bir kullanım eğitimi planlar.
1. Dikkati Çekme (Attention) (5 Dakika)
- Görsel Giriş: Fonksiyonların günlük hayatta nasıl kullanıldığına dair kısa bir video gösterilir. Grafiklerin değişkenlerle nasıl ifade edildiği anlatılır.
- Merak Uyandıran Soru: “Günlük hayatta hız veya sıcaklık gibi değişkenleri bir grafikle nasıl ifade ederiz?” sorusu ile öğrencilerin ilgisi çekilir.
2. Hedeflerin Bildirilmesi (Informing the Learner of the Objectives) (2 Dakika)
- Hedef Tanımı: Öğretmen, öğrencilerin fonksiyonların tanımını yapabileceklerini, grafiklerini çizebileceklerini ve temel fonksiyon problemlerini çözebileceklerini açıklar.
3. Ön Bilgileri Hatırlatma (Stimulating Recall of Prior Knowledge) (3 Dakika)
- Kısa Soru-Cevap Etkinliği: “Bağımlı ve bağımsız değişken nedir?” ve “Değişkenler nasıl birbiriyle ilişkilidir?” gibi sorularla öğrencilerin bilgileri hızlıca gözden geçirilir.
4. İçeriği Sunma (Presenting the Stimulus) (10 Dakika)
- Nearpod Sunumu: Fonksiyonun tanımı, matematiksel notasyonu ve günlük örnekler açıklanır. Öğrenciler bu tanımlar üzerine düşündükleri örnekleri paylaşır.
- Fonksiyon Örnekleri: Lineer ve parabolik fonksiyonlar gösterilir ve bağımlı-bağımsız değişkenlerin rolleri açıklanır.
5. Öğrenme Rehberliği Sağlama (GeoGebra veya Desmos Eğitimi) (20 Dakika)
- Uygulamanın Tanıtımı: Öğrenciler, GeoGebra veya Desmos uygulamasının nasıl kullanılacağını öğrenir. Öğretmen, öğrencilerin cihazlarına uygulamayı indirir ve basit işlevlerini tanıtır.
- Grafik Çizim Alıştırmaları: Öğrenciler, verilen fonksiyonları çizerek bu araçları deneyimler. Öğretmen, uygulamada grafik oluşturma, eksen ayarları yapma ve grafik yorumlama konularında rehberlik eder.
- Soru-Cevap: Öğretmen, öğrencilere grafikler üzerinde “Eğim burada nasıl değişiyor?” veya “Bu grafik y eksenini nerede kesiyor?” gibi sorular sorar.
6. Performansın Ortaya Çıkarılması (Eliciting Performance) (20 Dakika)
- Öğrencilerin Grafik Çizmesi: Öğrenciler, GeoGebra veya Desmos üzerinde çeşitli fonksiyonların grafiklerini çizer. Öğretmen, her öğrencinin çizdiği grafikleri kontrol eder ve eksiklerini gidermesine yardımcı olur.
- Açıklama Görevleri: Öğrenciler çizimlerini açıklayarak grafiklerin özelliklerini yorumlar. Öğretmen, her öğrenciden bağımlı ve bağımsız değişkenleri tanımlamalarını ve fonksiyon grafiğinin eğilimini açıklamalarını ister.
7. Dönüt Sağlama (Providing Feedback) (10 Dakika)
- Yapay Zeka Destekli Geri Bildirim: Öğrenciler, Photomath veya ChatGPT gibi yapay zeka araçlarıyla çizdikleri grafikler ve çözümleri hakkında geri bildirim alır.
- Bireysel Geri Bildirim: Öğretmen, her öğrencinin çözümünü inceleyerek eksik veya yanlış anlamalarını düzeltir. Nearpod’da öğrenci yanıtlarını göstererek genel bir değerlendirme yapar.
8. Değerlendirme (Assessing Performance) (5 Dakika)
- Kahoot veya Quizizz ile Kısa Quiz: Fonksiyonlarla ilgili tanım, grafik çizim ve temel problemleri içeren 5 soruluk bir quiz yapılır. Quiz, Nearpod veya Kahoot üzerinden anlık olarak değerlendirilir.
- Anında Geri Bildirim: Öğrenciler quiz sonucunu ve doğru yanıtları anında görerek eksik bilgilerini öğrenirler.
9. Hatırlamayı ve Transferi Sağlama (Enhancing Retention and Transfer) (10 Dakika)
- Gerçek Hayat Uygulaması Üzerine Tartışma: Öğretmen, günlük hayatta karşılaşılan örneklerle fonksiyonların kullanımını açıklar. Öğrencilerden bir hız-zaman grafiği veya sıcaklık-değişim grafiği çizmeleri istenir.
- Ek Uygulama ve Ödev Önerileri: Öğrenciler, Photomath veya ChatGPT gibi yapay zeka destekli uygulamaları kullanarak evde tekrar yapmaya teşvik edilir.
Değerlendirme ve Gözlem
Dersin sonunda öğretmen, öğrencilerin GeoGebra ve Desmos gibi araçları kullanma becerilerini ve quiz sonuçlarını değerlendirir. Eksik kalan konular veya daha fazla pratiğe ihtiyaç duyan öğrenciler için ek kaynaklar ve örnek sorular sunar.