Öğrenme kuramları, öğrenenlerin nasıl öğrendiğini anlamak ve etkili öğrenme ortamları oluşturmak için kullanılan kuramsal yapılardır. İnsanların bilgiyi nasıl edindiğini, işlediğini ve oluşturduğunu inceleyen bilim insanları tarafından yıllar boyunca çeşitli kuramlar geliştirildi. Bu kuramlar, eğitimde etkili yaklaşımların seçilmesi ve geliştirilmesi, öğrenen davranışlarının anlaşılması, öğrenme engellerinin aşılması, etkili öğrenme teknolojilerinin seçilmesi ve geliştirilmesi, eğitim politikalarının oluşturulması ve öğretme-öğrenme sürecine bir kılavuz olması bakımından oldukça önemlidir. Öğretmenlerin bu kuramların rehberliğinde, öğrencilerin daha iyi anlamalarını ve daha etkili bir şekilde öğrenmelerini sağlamak için stratejiler geliştirmesi beklenir. Öğrenme kuramları, öğrenenlerin neden başarısız olduklarını, motivasyonlarının neden düşük olduğunu anlamak, bireysel ya da küçük grup etkinlikleri geliştirmek ve daha kolay öğrenme ortamları tasarlamak için önemlidir. Öğrenenlerin eğitim süreçlerini daha iyi anlamamıza yardımcı olur ve eğitim sisteminin verimliliğini artırarak, insanların öğrenme süreçlerini daha iyi anlamak için temel teorik çerçeveler sunar. Bu nedenle önemli bir yere sahiptir.
- Peki dijital araçları öğrenme-öğretme süreçlerine entegre ederken bu kuramları temel alıyor muyuz?
- Öğrenenlerin öğrenme hedeflerine ulaşabilmesine destek olacak etkili dijital araçlara nasıl karar veriyoruz?
Öğrenme Kuramları ve Teknolojinin Entegrasyonu
Davranışçılık: Davranışçılık, öğrenme sürecinde gözlemlenebilir davranışlara odaklanır ve öğrenmeyi dışsal uyaranlara ve tepkilere (uyaran-tepki) bağlı olarak açıklar. Öğrenenlerin belirli davranışları öğrenmek için ödüllendirilmesi ya da cezalandırılması gerektiğini savunur. Öğrencilerin davranışlarını tekrarlamaları teşvik edilirken, istenmeyen davranışlarını engellemek için cezalandırılır.
Öğretmenler, teknolojiyi kullanarak öğrencilere anında geri bildirim sağlayabilir, başarılarına yönelik geribildirimler sunabilir ve hatalarından ders almalarına yardımcı olacak yönergeler verebilir.
Örneğin, bir yabancı dil öğrenme uygulamasında, öğrenci doğru cevapları verdiğinde olumlu geri bildirim alabilir veya yanlış cevaplarını düzeltmesi için yönlendirici geri bildirimler alabilir.
Bilişselcilik: Bu kuram, öğrenmeyi zihinsel süreçler ve içsel anlama odaklanarak açıklar. Öğrenenlerin öğrenme sürecinde aktif rol oynamaları gerektiğini vurgular. Öğrencilerin önceki deneyimleri, bilgileri ve inançları, yeni bilgiyi anlama sürecinde önemli bir rol oynar.
Teknoloji entegrasyonunda bilişsel yaklaşım, öğrencilerin öğrenme materyalini işlemesi, anlaması ve içselleştirmesi için teknolojiyi etkin bir şekilde kullanmaya vurgu yapar.
Öğrencilerin dikkat, algılama, bellek ve düşünme süreçlerini desteklemek için teknoloji araçları ve uygulamaları kullanılabilir. Örneğin, interaktif öğrenme platformları, simülasyonlar ve dijital öğrenme materyalleri, öğrencilerin soyut kavramları daha iyi anlamalarına ve problem çözme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Yapılandırmacılık: Öğrenmeyi öğrenenlerin önceki bilgi ve deneyimlerine dayalı olarak aktif bir şekilde inşa etme süreci olarak görür. Teknoloji entegrasyonunda yapılandırmacılık, öğrenci merkezli bir yaklaşımı destekler ve öğrencilerin kendi bilgilerini oluşturmalarına ve problemleri keşfetmelerine olanak tanır.
Teknoloji, öğrenenlerin araştırma yapmaları, projeler geliştirmeleri ve farklı perspektiflerden öğrenmeleri için kaynaklar ve araçlar sunar. Örneğin, çevrimiçi işbirliğine dayalı proje tabanlı öğrenme ortamları, öğrenenlerin birlikte çalışmalarını ve bilgi paylaşmalarını teşvik ederek öğrenci merkezli bir öğrenme deneyimi sağlayabilir.
Bağlantıcılık: Öğrenme sürecini mevcut bilgilerle yeni bilgilerin birleştirilmesi ve bağlantılar kurulması olarak tanımlayan bir öğrenme kuramıdır. Bu kurama göre, insanlar öğrenirken varolan bilgilerini yeni bilgilerle ilişkilendirir ve anlam inşa ederler. Bağlantıcılık kuramı, öğrencilerin öğrenmeyi daha anlamlı hale getirmek için varolan bilgilerini öğrenilen yeni içeriklerle bağdaştırmalarının önemini vurgular.
Bu kuram, öğrencilerin bilgileri gerçek yaşam deneyimleri ve teknolojik araçlarla bağlantı kurarak öğrenmelerine odaklanır. Teknoloji, bu süreçte öğrencilere yeni bilgileri daha etkili bir şekilde bağlamaları ve anlamlı hale getirmeleri için çeşitli fırsatlar sunar. İşte bağlantıcılık kuramının teknoloji entegrasyonu üzerindeki etkileri:
Gerçek yaşam deneyimleri: Teknoloji, öğrencilere gerçek dünya bağlamlarında öğrenme fırsatları sunar. Sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve diğer interaktif teknolojiler, öğrencilerin bilgiyi gerçek yaşam durumlarına uygulayarak daha iyi anlamalarını sağlar.
Çoklu kaynaklardan bilgi alımı: Teknoloji, öğrencilere çeşitli kaynaklardan bilgi almayı ve farklı perspektifleri incelemeyi kolaylaştırır. İnternet, çevrim içi kütüphaneler ve diğer dijital araçlar, öğrencilerin farklı kaynakları kullanarak bilgi edinmelerine yardımcı olur.
İnteraktif öğrenme materyalleri: Teknoloji, interaktif simülasyonlar, oyunlar ve diğer öğrenme materyalleri sunar. Bu tür materyaller, öğrencilerin öğrenmeyi daha etkileşimli ve eğlenceli hale getirerek daha fazla bağlantı kurmalarını sağlar.
İşbirlikli öğrenme: Teknoloji, öğrencilerin uzaktan işbirliği yapmasını ve bilgi paylaşmasını kolaylaştırır. Çevrim içi işbirliği araçları, öğrencilerin birbirleriyle etkileşime geçmelerini ve birlikte çalışmalarını sağlar.
Öğrenme günlükleri ve portfolyolar: Teknoloji, öğrencilere dijital günlükler ve portfolyolar oluşturarak öğrenme süreçlerini takip etmelerine ve yansıtmalarına olanak tanır. Bu, öğrencilerin öğrenme deneyimlerini geriye dönük olarak gözden geçirmelerini ve anlamlı bağlantılar kurmalarını sağlar.
Sosyal Öğrenme Kuramı: Bu kurama göre, insanlar çevrelerindeki diğer insanların davranışlarını gözlemleyerek, taklit ederek ve model alarak öğrenirler.
Video paylaşım platformları: Öğrenciler, diğer insanların gerçek yaşam deneyimlerini ve davranışlarını içeren videoları izleyerek sosyal öğrenme sürecine katılabilirler. YouTube, Vimeo gibi platformlar bu amaçla kullanılabilir.
Online rol modeller ve mentörler: Sosyal öğrenme, diğer insanların başarılarını ve başa çıktıkları zorlukları gözlemleyerek ilham almakla ilgili olduğundan, çevrim içi eğitim platformlarında başarılı rol modeller ve mentörlerle etkileşim kurmak da faydalı olabilir.
Web tabanlı işbirliği araçları: Sosyal öğrenme, öğrencilerin birbirleriyle etkileşim içinde olmasını ve bilgi paylaşmasını içerir. Bu nedenle, çevrim içi işbirliği araçları ve platformları, öğrencilerin birbirleriyle etkileşime geçmelerine yardımcı olabilir.
Sanal toplantı ve seminer platformları: Sosyal öğrenme, uzaktan eğitim ve canlı etkinliklere katılarak gerçekleştirilebilir. Sanal toplantı ve seminer platformları, öğrencilerin uzaktan diğer insanlarla etkileşime geçmelerine ve katılmalarına olanak tanır.
Sosyal ağlar ve forumlar: Sosyal öğrenme, çevrim içi forumlarda tartışmalar yaparak ve sosyal ağlarda diğer kullanıcılarla etkileşimde bulunarak gerçekleştirilebilir. Öğrenciler, farklı fikirleri, deneyimleri ve bilgileri paylaşarak öğrenmeyi zenginleştirebilirler.
Eğitim içerikleri paylaşım platformları: Eğitim içerikleri paylaşım platformları, öğrencilerin kendi materyallerini oluşturmasına ve diğerlerinin materyallerini keşfetmesine olanak tanır. Bu şekilde, öğrenciler farklı kaynaklar ve içeriklerle etkileşime geçerek sosyal öğrenme deneyimlerini artırabilirler.
| KURAM | ÖRNEK ARAÇLAR | TANIM | ÖĞRENME KURAMI İLE İLİŞKİSİ |
|---|---|---|---|
| Davranışçılık | -Online sınav ve test araçları (Kahoot, Quizlet, Socrative) -Ödüllendirme sistemi ve puanlama platformları (ClassDojo, Classcraft) -İnteraktif matematik oyunları (Mathletics, Prodigy) -Dil öğrenme uygulamaları (Duolingo, Rosetta Stone) | Öğrenme, bir dış uyarana tepki vererek gerçekleşir. | Anında geri bildirim, hızlı yanıt ve gerçeklerin ezberlenmesi ile çoktan seçmeli sorular |
| Bilişselcilik | -İnteraktif simülasyonlar ve modelleme araçları (PhET Interactive Simulations, Algodoo) -Online beyin oyunları ve bilişsel zorlayıcılar (Lumosity, BrainBashers) -Dijital araştırma ve bilgi toplama kaynakları (Google Scholar, Wolfram Alpha) -Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik uygulamaları (Google Expeditions, Augment) | Öğrenme, bilgileri organize ederek ve işleyerek gerçekleşir. | Kavramların ve bilgilerin organizasyonu |
| Yapılandırmacılık | -Proje tabanlı öğrenme platformları (Google Classroom, Microsoft Teams) -İşbirlikli belge düzenleme ve paylaşım araçları (Google Docs, Microsoft OneNote) -Dijital portfolyo oluşturma araçları (Seesaw, Evernote) -Çevrim içi tartışma ve forum platformları (Edmodo, Padlet) | Öğrenme, anlam oluşturma ve bilginin yorumlanması yoluyla gerçekleşir. | Bir öğrenme deneyimine katılım ve daldırma; yaparak öğrenmek” |
| Sosyal Öğrenme | -Sosyal medya (Twitter, Facebook) -Etkileşim (Flipgrid) -Proje tabanlı öğrenme platformları (Google Classroom, Microsoft Teams) | Öğrenme, gözlemleyerek, iletişim kurarak, işbirliği yaparak ve başkalarıyla etkileşim kurarak gerçekleşir. | Başkalarıyla iletişim kurma ve onlardan öğrenme fırsatları |
| Bağlantıcılık | -Çoklu medya içeriği sunan platformlar (YouTube, TED Talks) -Kişiselleştirilmiş öğrenme araçları (Khan Academy, Coursera) -İnteraktif hikaye anlatım araçları (Storybird, Book Creator) -Sanal etkileşim ve etkinlikler düzenleme platformları (Meetup, Eventbrite) | Bilgiyi gerçek yaşam durumlarına uyarlama | Yeni öğrenilen bilgileri varolan bilgilerle ilişkilendirme ve teknolojik araçlarla bağlantı kurarak öğrenme |
Sonuç olarak, bu yaklaşımların bir kombinasyonu, öğrencilerin öğrenme deneyimlerini zenginleştirebilir ve teknolojiyi etkili bir şekilde kullanmalarına yardımcı olabilir. Öğretmenlerin, öğrenme hedeflerine ve öğrenenlerin ihtiyaçlarına uygun olarak bu kuramlardan faydalanarak teknolojiyi entegre etmeleri önemlidir.
KAYNAKLAR:
Kapak görseli https://gencraft.com/generate ile hazırlanmıştır.
Ertmer, P. A., & Newby, T. J. (2013). Behaviorism, cognitivism, constructivism: Comparing critical features from an instructional design perspective. Performance Improvement Quarterly, 26(2), 43-71.
Olson, M. & Maurath, K. (2020). Evaluating the Learning Experience. In T. Trust (Ed.), Teaching with Digital Tools and Apps. EdTech Books.
Esma Çalışır 